امروزه در صنایع مختلف فلزی ،با وجود فلزات آهنی استفاده از فلزات غیر آهنی نیز اجتناب ناپذیر است .فلزات غیر آهنی را میتوان به دو گروه :فلزات سنگین و فلزات سبک تقسیم نمود

فلزات غیر آهنی سنگین وآلیاژهای آنها

فلزاتی که جرم مخصوص آنها بیشتراز  باشد فلزات سنگین نامیده میشود.

مهمترین آنها عبارتند از :مس،روی، قلع، سرب، نیکل، کرم، ولفرام، مولبیدن، کبالت ،منگنز،آنتیموان، کادیم،بیسموت،جیوه، و فلزات قیمتی مثل :نقره،طلا،پلاتین

در اکثر موارد با آلیاژ کردن ،سختی و استحکام مواد افزایش یافته و در مواقع براده برداری ،براده های کوتا هتری به دست میدهندو همچنین میتوان رنگ فلزات را با آلیاژ کردن تغییر داد اما دوام و خوردگی فلزات غیر آهنی در اثر الیاژ کردن اغلب تقلیل میابد.

هرچه درجه خلوص فلزی بیشتر باشد به همان نسبت نقطه ذوب و قابلیت هدایت الکتریکی آن افزایش میابد.

مس(cu):

جرم مخصوص و نقطه ذوب 1083درجه سانتیگراد و استحکام کششی

مس خالص فلزی است نرم با قابلیت انبساط زیاد مقطع شکسته آن به رنگ قرمز رگه دار بوده و مانند ابریشم براق است .قابلیت هدایت الکتریکی و حرارتی آن خوب و در مقابل خوردگی و حرارت مقاوم است .مس در مجاورت هوای مرطوب با اسید کربنیک موجود در هوا ترکیب میشود و در روی آن قشر نازکی به رنگ سبز به نام زنگار ( کربنات مس ) تشکیل می شود. وهمین قشر ناک است که بقیه فلز را در مقابل عوامل جوی محافظت می کند مس در مقابل اکثر اسید ها حساس است مخصوصا از تاثیر سرکه برروی آن قشر سبز رنگی به وجود می آید که فوق العاده سمی است به همین دلیل ظروف  مواد غذایی را با قشر  نازکی از قلع اندود می کنند و مورد استفاده قرار می دهند منابع اعظیم مس سرچشمه با 850 میلیون تن سنگ معدن که ایران را به عنوان یکی از تولید کنندگان جهانی مس معرفی کرده است

موارد استفاده از مس: انواع سیم، شمش، هویه کاری و .... می باشد.

سنگ های معدنی مس:

مس در طبیعت به ندرت به صورت خالص وجود دارد  و معمولا به صورت سنگ های اکسیده ( مس واکسیژن ) در سطح زمین و سنگ های سولفوره (مس ،آهن  و گوگرد ) در عمق بیشتری از قشر زمین وجود دارد .

تهیه مس :

استفاده مستقیم از سنگ های معدنی مس به دلیل کم عیار بودن آنها مقرون به صرفه نیست و لازم است ابتدا آن را پر عیار کنیم.برای این منظور از روشهای مانند خرد کردن با سنگ شکن ،آسیاب کردن ساچمه ای ،  شستشو دادن و شناور کردن استفاده می شود. سنگ مس باقی مانده به صورت ترکیبات اکسیژن دار و گوگرد دار به دست می آید.

خواص مکانیکی و تکنولوژیکی مس

مس فلزی نرم و چکش خوار است و عملیات مکانیکی در خواص آن تغییر ایجاد می کند مس خالص را می توان در قالبهای ماسه ای یا فلز ی ریخته گری کرد.

آلیاژ های مهم مس

برنج یکی از آلیاژهای مس و روی برنج است و بیشترین کاربرد را در میان آلیاژ های فلزات سنگین دارد . این آلیاژ ها حداقل 50% مس دارند و رنگ آنها از زرد روشن تا زرد مایل به قرمز متغیر است آلیاژ های مس و روی به دو دسته تقسیم می شود.

۱-آلیاژ های ریختگی                                   ۲- آلیاژهای خمیری

آلیاژ های ریختگری:

این آلیاژ هارا می توان به خوبی ریخته گری کرد.

آلیاژهای خمیری مس و روی این آلیاژها را ابتدا بصورت بلوکهای گرد و چهارگوش یا مستطیل میریزند و سپس با کشیدن ،نورد کاری پرس کردن و یا کوره کاری در قالب فرم مورد نظر در میاورند

اضافه کردن سرب به این آلیاژها قابلیت براده برداری آنها را افزایش میدهد.

انواع این برنج ها:

1-برنج ساده یا معمولی 5تا40درصد روی دارد که پر مصرفترین برنج است. 

2-برنج سرخ دارای 85%درصد مس و15%روی ویکی از نرم ترین وچکش خوارترین نوع برنج است

3-مفرغ جواهری10%روی دارد

4-برنج سربدار دارای ترکیبی مشابه برنج معمولی است

5-برنج قلع دار آلیاژ مس و روی با مقدار کمی قلع است

6-برنج فشنگ دارای 70%مس و30%روی

آلیاژهای مس وقلع (برنز ومفرغ)

یکی از آلیاژهای مس و قلع برنز است .اصطلاح برنز به آلیاژی اطلاق میشود که عنصر اصلی آن فلزی غیر از روی ونیکل باشد.

آلیاژ دیگر این گروه مفرغ نام دارد .و آلیاژی است از مس و  قلع و روی که حداقل67%مس داردو ممکن است فلزات دیگری مانند نیکل وسرب نیز به همراه داشته باشد.